Polish Version

Każdej zimy, gdy temperatura spada, w wielu polskich domach rozpoczyna się rytuał – rozpalanie pieca. Ciepło z paleniska otula wnętrza, ale jednocześnie zaczyna się niewidzialna podróż, której skutki mogą być katastrofalne dla naszego zdrowia i środowiska. Przyjrzyjmy się, jak powstają zanieczyszczenia w piecu i jakie konsekwencje mają dla naszych płuc.

Ognisko problemu

Wszystko zaczyna się w momencie, gdy wrzucamy paliwo do pieca. W wielu gospodarstwach domowych wciąż używane są przestarzałe piece, w których spala się węgiel, drewno, a czasem nawet śmieci. Wraz ze wzrostem temperatury w palenisku materiały te zaczynają się spalać, uwalniając do atmosfery drobne cząsteczki pyłu, tlenki węgla, siarki i azotu, a także toksyczne substancje, takie jak dioksyny czy metale ciężkie.

Podróż do atmosfery

Z pieca do komina zanieczyszczenia przemieszczają się w formie dymu. To, co wydaje się jedynie nieprzyjemnym zapachem, w rzeczywistości jest chemicznym koktajlem. Substancje te unoszą się do atmosfery i mieszają z powietrzem, tworząc smog – szczególnie groźny zimą, gdy zjawisko inwersji termicznej zatrzymuje zanieczyszczenia przy powierzchni ziemi.

Spotkanie z ludźmi

Wdychanie problemu
Gdy powietrze jest zanieczyszczone, każdy oddech wprowadza do organizmu cząsteczki smogu. Pyły PM2.5 i PM10, czyli drobinki o wielkości mikrometrów, są na tyle małe, że mogą przedostawać się głęboko do płuc. Tam wywołują stan zapalny, a w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do przewlekłych chorób układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, a nawet nowotworów.

Wpływ na zdrowie – ukryte niebezpieczeństwo

Dla wielu osób skutki smogu pozostają niewidoczne przez lata. Jednak badania wykazują, że mieszkańcy obszarów o wysokim poziomie zanieczyszczeń powietrza żyją krócej i częściej cierpią na choroby takie jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy zawały serca. Smog szczególnie dotyka dzieci, osoby starsze i kobiety w ciąży.

Co możemy zrobić?

Podróż szkodliwych cząsteczek może zakończyć się tylko wtedy, gdy zredukujemy emisję zanieczyszczeń u źródła. Każdy z nas może podjąć kroki, takie jak:

• Wymiana przestarzałych pieców na ekologiczne systemy grzewcze.
• Korzystanie z paliw lepszej jakości.
• Rezygnacja ze spalania śmieci.
• Wspieranie inicjatyw na rzecz czystego powietrza, np. przez sadzenie drzew.

Czas na zmianę

Podróż szkodliwych cząsteczek z pieca do płuc to historia, która powtarza się każdej zimy, ale nie musi być naszą codziennością. Wybierając bardziej ekologiczne rozwiązania i dbając o jakość powietrza, możemy zmienić ten scenariusz i zadbać o zdrowie swoje oraz przyszłych pokoleń.

Pamiętajmy!

Powietrze, którym oddychamy, zależy od nas wszystkich.

English Version

Every winter, when the temperature drops, the ritual of lighting the stove begins in many Polish homes. The warmth from the hearth envelops the interiors, but at the same time, an invisible journey starts, and its consequences can be catastrophic for our health and the environment. Let’s take a look at how pollution is created in the stove and what the consequences are for our lungs.

The Root of the Problem

It all starts when we add fuel to the stove. In many households, outdated stoves are still used, burning coal, wood, and sometimes even garbage. As the temperature in the stove rises, these materials begin to burn, releasing fine dust particles, carbon monoxide, sulfur and nitrogen oxides, as well as toxic substances such as dioxins and heavy metals into the atmosphere.

Journey to the Atmosphere

From the stove to the chimney, the pollutants travel in the form of smoke. What seems like an unpleasant smell is actually a chemical cocktail. These substances rise into the atmosphere and mix with the air, creating smog – especially dangerous in winter, when the phenomenon of thermal inversion traps pollutants near the surface of the earth.

Meeting with People

Inhaling the Problem
When the air is polluted, every breath introduces smog particles into the body. PM2.5 and PM10 particles, which are micrometers in size, are small enough to penetrate deep into the lungs. There, they cause inflammation, and in the long term, they can lead to chronic respiratory and cardiovascular diseases, and even cancers.

Impact on Health – Hidden Dangers

For many, the effects of smog remain invisible for years. However, studies show that people living in areas with high levels of air pollution live shorter lives and are more likely to suffer from diseases such as asthma, chronic obstructive pulmonary disease (COPD), or heart attacks. Smog especially affects children, the elderly, and pregnant women.

What Can We Do?

The journey of harmful particles can only end when we reduce emissions at the source. Each of us can take steps such as:

• Replacing outdated stoves with ecological heating systems.
• Using higher quality fuels.
• Stopping the burning of trash.
• Supporting initiatives for clean air, such as tree planting.

Time for Change

The journey of harmful particles from the stove to the lungs is a story that repeats every winter, but it doesn’t have to be our daily reality. By choosing more ecological solutions and taking care of air quality, we can change this scenario and take care of our health and that of future generations.

Remember!

The air we breathe depends on all of us.